Kalbin anatomisi/mükemmel bir pompa olarak
örgütleniş ve daha ötesi
Kalp, göğüs ön duvarı arkasında, iki akciğer arasında yer alır. Kas
dokusundan oluşmuştur. Sağda ve solda birer kulakçık(atrium) ve
karıncık(ventrikül) olmak üzere dört boşluktan oluşur. Temel işi kanı
pompalamak olan hayati bir organdır. Sağdaki kulakcık ve karıncığı
triküspit kapak; soldaki kulakcık ve karıncığı ise mitral kapak ayırır.
Kalbin sol karıncığının bitimi ile kalpden çıkan ve insanın en büyük
atardamarı olan aort damarının başlangıcı arasında aort kapağı vardır.
Benzer olarak pulmoner kapak sağ karıncık-pulmoner damar arasındadır.
Kalbin sağ sistemine tüm vucutdan gelen kanı toplayan damarlar(vena cava)
açılır. Bu kan akciğer atardamarları ile sağ sistemden ayrılır(Pulmoner
arter). Akciğerlerden akciğer toplar damarları ile dönen kan sol
kulakcık ve sol karıncığı dolaşarak aort damarları ile tüm vücuda
pompalanır. Kalbin dış yüzünü çepeçevre bir zar kaplar.
Dolaşım sistemi/Bir şehri tüm ücra
köşelerine kadar her dakika tekrar dolaşmak
En küçük yaşayan birim olan hücrenin nefes alması ve beslenmesi
gerekir.Besinlerin ve oksijenin kullanımından doğan atıkların da
uzaklaştırılması gerekir.Bu süreğen işlevi kan üstlenir.Akciğerlerde
karbon dioksitden arınan kan oksijenle yüklenir.Bir ağacın dalları gibi
biçimlenmiş olan en büyük çaptan giderek incelen ve kılcal damarlara
dönüşen bir damar ağı ile, bu oksijeni tüm dokulara igereksinimi ve
önceliği oranında dağıtır.Elbette bir de dönüş yolculuğu vardır.Benzer
bir toplardamar ağı örgütlenişi içinde;ama bu defa kılcal damarlardan
enbüyük toplar damarlara ulaşarak kalbin sağ kulakcığına ulaşır.Buradan
sağ karıncığa geçer ve yeniden oksijenlenmek üzere akciğerlere
pompalanır. Akciğerlere gidiş ve tazelenerek tekrar kalbe dönüş büyük
kan dolaşımının bir minyatürü gibidir.
Kalp Odacıkları-Kalp Kapakları, Kalp Uyarı
ve İletim Sistemi
Kalbi Besleyen Damarlar (Koroner Arterler)
Kalp Krizi bu damarların tıkanması sonucu olur. Damar tıkanınca; o
damarın kanı ilettiği bölgelere artık besin maddeleri ve oksijen
gidemeyeceği için bu bölgeler ölür ve kasılma düzeni bozulur ve kalp
pompa işini yeterince yapamaz.
Bir damarın önemi beslediği kalp
kası bölgesine bağlıdır. Tıkanan önemine göre kalpte oluşan hasar az
yada büyük olur.
Koroner damarlar/kalbi besleyen su şebekesi
yada kalp kendini nasıl besler?
Kalp de tıpkı diğer organlarda olduğu gibi hücrelerden oluşur ve
oksijenlenmesi/kanlanması gerekir.Her nekadar kalbin her dört odacığı da
kanla dolu olsada kalp beslenmesini kendi içindeki kanla değil; aort
damarından ayrılan sağ ve sol koroner arterlerden beslenir.Sağ koroner
atardamar sağ kulakcık ve karıncığı ve iki karıncık arası bölmenin arka
kısmını besler.Sol ana damar cirkumflex ve sol-ön-inen damar adldrı
verilen iki damara ayrılır.Cirkumflex arter sol kulakcığı,sol karıncığın
yan ve arka kısımlarını kanlandırır.Sol-ön-inen arter ise sol karıncığın
ön yüzünü ve iki karıncık arası bölmenin ön kısmını besler.
Kalbin elektrik sistemi/canlı quartz yada
ritm,benim işim Bir
kalp atımı, kalbin sağ kulakçığında yerleşmiş olan ve sino-atrial düğüm
adı verilen özelleşmiş bir hücre demetinden oluşan bölgenin elektriksel
bir uyarı çıkarması ile başlar.Bu bölge kalbin doğal pili olarak
bilinir(pace-maker)
Sino-atrial düğümden çıkan bu uyarı kalbin
heriki kulakçığı boyunca yayılarak kalbin elektrik sisteminin bir başka
özelleşmiş bölümüne atrio-ventriküler düğüme gelir.Bu uyarı ile
kulakçıklar kasılarak içlerindeki kanı karıncıklara gönderirler Elektrik
iletisi A-Vdüğümde karıncıklara ulaştırılmadan önce kısa bir süre
bekletilir.
His-Purkinje sistemi adı verilen bir elektriksel ağ
ile ,uyraı tüm karıncıklara yayılır. Bu uyarı ile heriki karıncık
kasılarak kanı akciğer ve vücuda pompalar.
Sino-atrial düğüm
tekrar başka bir uyarı çıkararak yeni bir döngüyü başlatır.
Vücüdumuz kendisini kalp krizine karşı
nasıl korur? Kalbi
besleyen damarların daralma yada tıkanıklıklarında vücudun koruma
mekanizması .Koroner arterler kısmen daraldığında vücudumuzda kalp
kasına giden kan miktarını arttırma özelliği vardır.Diğer komşu damarlar
genişleyebilir ve ince damarlar hastalıklı bölgeye daha çok kan
getirebilmek için açılabilir.Bunlara kollateral dolaşım denir.Eğer
kollateral dolaşım iyi gelişirse anginal ağrılar azalabilir hatta
kaybolur.Kalp kasına bu ekstra kan akımı kalp krizini önleyebilir,eğer
kalp krizi olursa daha küçük bir bölge hasar görür ve daha zararsız
olabilir.
|